Ana Arı Kabul Ettirme Yöntemleri

Metin yazarı :Ahmet BİRBİLEN

Önce ana arının değiştirilme sebepleri üzerinde kısaca duralım. Sitemizde bir kovan için ana arının ne kadar önemli olduğunu daha önceki konularımızda izah etmeye çalışmıştık.

Ana arı, bir kovanın geleceğidir. Aynı zamanda arıcı için, arı ürünleri ve dolayısıyla kazanç kapısı demektir. 

Gerek kovanın teminatı, gerekse arıcı için ümit kaynağı olan ana arıların ne kadar önemli olduğunun bilincinde olmamaz gerekiyor.

Bir önceki arı sezonunda, sebebi her ne olursa olsun, herhangi bir sebepten dolayı, işçi arıların saldırganlıklarından veya ana arının yaşlanmasından dolayı ana arılarınızı değiştirememişseniz; acizane aşağıda yaptığımız sistemleri uygulayınız.

Satın almayı düşündüğünüz ana arı üreticisi hakkında yeterli bilgi edinin,Arıcılık yaptığınız bölgenize en uygun olan arı ırkına ait ana arıyı temin etmeye çalışın,

Erken ilkbaharda, ana arının çiftleşmesinde en önemli faktör olan yeterli erkek arıyı bulup bulamayacağını hesap edin,Arıcılığı, arı ürünlerinden hangisini elde etmek için yapıyorsanız o arıcılık dalına uygun olan ana arıyı temin etmeye çalışın.

Genelde meslektaşlarımızın ana arıyı, sezonun başlarında temin etmek isteyişlerini pekte tasvip etmiyoruz.

Gerçek bir verim alınmak isteniyorsa, bir sezon öncesinden gelecek sezona dair ana değiştirmesine girmelisiniz.

Tüm bu izah ettiklerimizi toparlayacak olursak, mümkünse mayıs ayı içinde üretilmiş olan ana arıları tercih etmelisiniz.

Yurdumuzdaki sahil kesimlerinde arıların erken gelişmelerini göz önünde bulundurmak sadece o bölgelerdeki arıcıların işlerini kolaylaştıracaktır. Acele etmeyerek kendi bölgenizin şartlarına uymaya çalışın.

Ana arının temin edilmesi ve uyulması gereken incelikler hakkında kanatimce yukarıda yapmış olduğum açıklamalar yeterli olacaktır.Şimdi temin ettiğiniz ana arıları kovanları uygulama konusuna geçebiliriz. Çiftleşmiş ve yumurta atar durumdaki bir ana arı elinize geçmeden, kesinlikle kovanlarınızdaki ana arıları iptal etmeyin.Ana arı elinize geçince, değiştirmeyi düşündüğünüz kovanların ana arılarını o an iptal edin. 

İptal ettiğiniz kovanlara, ana arı nakliye kafesinin içindeki ana arıya refakat eden işçi arıları çıkararak uygulayın. Refakatçı arıları çıkarma anında ana arının uçup gitmesinden endişe ediyorsanız, bu işi kapalı bir odada veya; arı kulubenizi kapalı bir duruma getirerek yapın.

Bu işlemi açık arazide yapmak istiyorsanız, yeterli tecrübeniz olması gerekir.Refakatçı arıları kafesten çıkardıktan sonra, anasını iptal ettiğiniz kovanınızın arıların en yoğun olduğu iki çerçevenin arasına, nakliye kafesinin telli bölümü kovanın tabanına bakacak şekilde iki çerçevenin arasına sıkıştırın.

Kafes içindeki bir ana arıyı, kovana uyguladığınız an ile ana arıyı kabul ettirdiğiniz süre dahil on gün boyuncu günlük teşvik şuruplaması yapın.Bu şuruplama aynı zamanda yeni kabul ettirdiğiniz ana arının, kovandaki işçi arılar tarafından olası sıkıştırmalarını engelleyecektir. Nektar akışının yeterli geldiği günlerde gerekli olmasada, yeterli nektar akışının olmadığı günlere denk geldiğinde, teşvik şuruplaması mutlaka yapılmalıdır.

Ana arıyı kovana uyguladığınız gün hariç, iki gün sonra kovanda iptal ettiğiniz ana arının, atmış olduğu yumurtalara işçi arılar tarafından ana arı gözleri yapacaklardır. Kafes içindeki ana arının kovan tarafından daha kısa sürede kabul görebilmesi için olası bu ana arı gözlerini titizlikle tamamını iptal edin.Eğer bu şekildeki bir meme temizleme işlemini yapmaz iseniz, kafes içindeki ananın hayatını tehlikeye atmış olursunuz ki, buda hem zaman kaybı, hemde maddi kayıbınızın olacağına işarettir.

Gerekli meme temizliğini yaptıktan sonra, kafesi aldığınız yere aynı şekilde iki gün daha beklemek üzere yerleştirin. Üçüncü gün kovanın kapağını açtığınız anda mümkün mertebe körük dumanını mecbur kalmadığınız taktirde kullanmayın.

Bu esnada kovanda gayet bir sakinlik gözlemlerseniz iyi haberin ayak seslerini duydunuz demektir.

Kovanda arıların çok hırçın hareket ettiklerini gördüğünüzde, kovandaki işçi arıların ana arıyı henüz kabullenemediklerini anlarsınız.Buna mukabil, kovanın gayet sakin olduğunu gördüğünüzü kabul edelim, kafesi bulunduğu yerden sakin olmak kaydıyla alın.

Kafesin üzerindeki arıların ana arıyı besleme veya koruma amaçlı gezindiklerini veya, kafesin her hangi bir yerinden iki petek arasına petek ördüklerini görürseniz, bu durum ana arının kovan tarafından kabul edildiğinin teyididir. Her ne kadar bu anlattıklarım, iyi bir sonun yakın olduğunu ispat etsede, siz yinede işi şansa bırakmayarak, kovandaki peteklerde olaki kaçak bir meme olma ihtimalini ortadan kaldırmak için son bir meme kontrolü yapın.

Kontrolden sonra ana arı kafesinin raptiyelerini bir çakı aracılığı ile çıkarıp ana arıyı, gayet sakin bir şekilde arıların olduğu peteklerin üzerine serbest bırakın.İşte tam bu anda son bir gözle takip ve kontrol işi gerçekleşecektir. 

Kovanın işçi arıları ana arının etrafında bir daire biçiminde ona itaat ediyor ve ana arının petek üzerinde gezinmesine müdahale etmiyorlarsa, petekleri yine gayet sakin bir şekilde birbirine yaklaştırıp kovanın kapağını kapatın. 

Zayıf bir ihtimalde olsa ana arının işçi arılarca sıkıştırılmadıkların dan emin olmanız için yaklaşık 15-20 dakika sona, yine gayet sessiz ve sakin bir şekilde kovanın kapağını açın ve ana arının rahat bir şekilde dolaşıp dolaşmadığına bakın. Eğer ana arı gayet rahat dolaşıyorsa durum normaldir. Yok ana arının üzerine işçi arıların yumaklandığını hatta arının ince tiz bir ses çıkararak adeta acılı bir ses tonu gibi ses çıkardığını duyduğunuz anda, körük yardımı ile işçi arıları dağıtıp ana arıyı gayet yumuşak ve incitmeden tutup kafese geri koyun.Kovanda bulunan peteklerde sıkı bir meme kontrolü yapın ve rastladığınız memeleri tamamen yok edin. 

Devamında yine kafesi aldığınız yere yerleştirip iki gün daha bekletin ve sonrasında yukarıda anlattıklarımı aynen tekrar ederek ana arıyı kovana kabul ettirin.

Kabul ettirme esnasında ana arı kafesinin üzerine işçi arıların yoğun bir şekilde çöktüklerini görürseniz, önce kovandaki peteklerde ana memesinin olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurarak meme kontrolü yapın. Yapacağınız kontrolde ana memesine rastlamaz iseniz. Geriye kalan kovandaki arılarınız ırk bakımından aşırı şekilde melez bir arı ırkıdırki bu şekildeki melez arıların bu tür davranışları çok rastlanan bir olaydır. 

Bu şekildeki ana kabul sistemi kesin sonuca gitme sistemidir. Yeterli mesai vakti olanların kesinlikle bu sistemi uygulamalarını tavsiye ederiz. 

Ana arı kabul ettirme sistemi için ikinci bir yol olan, değiştirmeyi düşündüğünüz kovanın ana arısını iptal ettiğiniz anda, ana arı kafesinin kek bölümünün elek telini açıp, kafesi aldığınız yere aynı şekilde yerleştirme sistemidir.

Bu şekildeki bir ana arı kabul ettirme yolu, her zaman risklidir. Genellikle yeterli mesai imkanı olmayan veyahutta, arıcılığı şans veya tesadüflere bağlayan arıcılar tarafından tercih edilmektedir.

Hani bir tabir vardır, Hocanın göle yoğurt mayası karıştırması hikayesi tabiri caizse üst paragrafta anlattığım aynen böyle bir tabir gibidir. “Yatutarsa” Muhterem meslektaşlarım, artık ihtimallere veya ya tutarsa gibi işi şansa bırakacak bir arıcılık döneminde olmadığımızın sizlerde farkındasınız.Çalışkan ve işini severek yapan bir arıcının yaptığı veya yapacağı tüm işlerini, büyük bir titizlikle yaparak işi şansa bırakmaması gerekir.

Allah cc Hazretlerinin hile yapmayan, dürüst ve samimi meslektaşlarımın işlerine yardım edeceği dilek ve dualarımla, helal ve hayırlı bol kazançlar temenni ederim.